.

.

.
Ekşi Beşiktaş. Blogger tarafından desteklenmektedir.

.

.

12 Ocak 2011 Çarşamba

Hepimiz Tekneyle Geldik!

Örtük ırkçılık (latent racism) diye bir fenomen vardır toplumbilimde. Kabaca şöyle tanımlanabilir: Farkında olmadan ırkçı olmak. Bazı toplumsal kodlar, size eğitim veya kültürel araçlar vasıtasıyla işlenir ve siz gayet masumane bir şekilde kendinizi azınlıklardan yakınır bulursunuz.

Gece yolda yürürken bir siyah gördüğünüzde kendinizi tedirgin hisseder ve elinizi cüzdanınıza atar mısınız? Havaalanlarında sakallı insanları/Arapları gördüğünüzde kalbiniz pıt pıt atmaya başlar mı? İstanbul'da yolda yürürken hoşunuza gitmeyen bir şeyle karşılaştığınızda "Ah bu Kürtler de..." diye başlar mısınız cümlenize? O zaman aramıza hoşgeldiniz.1

İşbu örtük ırkçılık o kadar güzel işlenmiştir ki, mesela Mehmet Ali Erbil çıkar "N'oluyor orada, mumsöndü mü var?" der. Sonra da özür dilerken "Yani alt tarafı bir şaka, 21. yüzyılda hala böyle cık cık" falan der utanmadan. Fark etmez ki 21. yüzyıldaki sosyolojik araştırmalar bizzat bize öğretmiştir yıllardır ne kadar önyargılı yaşadığımızı. Ve tüm bunlar olurken neden yanlış yaptığını bilmez bile, cehaleten masumdur aslında.

İşte Okan Bayülgen de bu güzide fenomene en içten bir katkıda bulunmuş, stüdyodaki konuklar da altlarına imzayı basmışlar.

Konu Karabükspor'un futbolcusu Emmanuel Emenike. Yanlışların neresinden başlasam bilemiyorum: Bayülgen'in "tekneyle gelen arkadaşlardan mı?" diyerek her siyahı mülteci yapmasına mı, "Bu nedir?" gibi bir soru sormasına mı (takdir edersiniz ki insanlar için "Kim?" soru sözü kullanılır), Ceyhun Yılmaz'ın "Zenci ama çok tatlı" tadında kıvırmaya çalışmasına mı, sonra gene Bayülgen'in "Emmanuel / zenci fantezisi falan istemiyorum" diyerek sözde durumu toparlamaya çalışmasına mı... Buram buram "Biz bu adamdan daha üstünüz!" altmetni ile kokan sözler... Neden? Sırf Emenike'nin teninin rengi yüzünden.

İnternette bu konuya değinen bloglardan Acetobalsamico'daki yorumlarda ya da sözlükte ise şöyle bir savunma gördüm ki, hakikaten ilginç: "Okan Bayülgen aslında iyi adamdır, yanlışlıkla demiştir, büyütülecek bir şey yok, ona bakacağımıza X'e bakalım!" Hayır, var. Çünkü sen bugün bu olayı hoşgörürsen, yarın başka bir şekilde farkında olmadan ırkçılık yaparsın, normalleştirirsin, sonra o olgular buradan Nijerya'ya yol olur. Mağduriyetin mukayesesi olmaz.

Sadede gelelim: Bu olay muhtemelen unutulacak gidecek. Okan Bayülgen çıkıp özür dilemeyecek, çünkü dilemek zorunda hissetmeyecek kendisini.

İşte bu noktada Beşiktaş tribününe bir görev düşmekte. O "Hepimiz zenciyiz!" pankartıyla Ahmet Çakar'a (düzeltme: Ali Aydın'a) en güzelinden ayarı veren tribün, bugün, ya da İnönü'de oynayacağımız ilk maçta bir pankart açsa da üzerine "Hepimiz tekneyle geldik!" yazsa fena mı olur? Bize yakışan bu olmaz mı? Ülke gündeminde çakıltaşı misali kaybolup gidecek şu olayı bir deşmek değil midir bize uyan?

Unutmayalım, unutturmayalım. Arızalarımızı hep beraber düzeltelim.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1Bana "Ama zenciler daha çok suç işliyorlar, Kürtler hakikaten x'ler, ama Araplar işte" diye gelecek olan varsa güzel güzel istatistik biriktirdim, buyrun

29 Yorum:

Muratonovic dedi ki...

mehmet ali erbil degil, umit guner'di mumsondu gafini yapan...

okka dedi ki...

"mumsöndü" gafını m.a.erbil yapmıştır(daha birkaç ay önce). ümit güner'in gafı ise yıllar önce "kızılbaş" idi.
----
eline sağlık harika bir yazı.

selo dedi ki...

hepimiz zenciyiz pankartı ali aydın'ın lafından sonra yapılan bir pankarttı ahmet çakar değil.

Evet Ali Aydin'a imis laf orijinalinde, malum tezahurat benim kafami karistirmis demek ki.

selo dedi ki...

ali aydın ahmet çakar değilde hayret içindeyim okan bayülgeni hiç sevmem ama böyle bir şey diyeceğinide hiç düşünmemiştim bir tepki gösterilmesi lazım kesinlikle.

Pamukk dedi ki...

okan bayülgeni hiç sevmemekte haksız değilmişim

erenn dedi ki...

ne var abi; emenike'ye her baktığımda cevizlibağ üst geçitinde parfüm satan zenci abileri görüyorum ben, ki bu güzel bi tebessüm yaratıyo her seferinde. ırkçılık mı şimdi benim bu yaptığım? bu adamlar aç değiller mi ülkelerinde, buraya gelmek için balık istifi olmuyorlar mı teknelerde? adam taşşak geçmiyor nihayetinde, sorsan muhtemelen söyleyeceği çok şey olacaktır. bi talk show'da gülmek için söylenen, içersinde aşağılama gibi bir niyet olmayan cümlenin üzerinde bu kadar durmaya gerek yok bence..

tathar dedi ki...

eline sağlık shelbyl güzel yazı harike fikir.

@erenn

"Ne var abi, burada Turkce konusan herkese baktigimda tuvalet temizleyen abileri goruyorum, kotu mu bu?" diyen bir Alman duysan nasil tepki gosterirsin mesela? Bu dusunce yapisi ile Avrupa'daki entegrasyon sorunlari iliskili midir sence?

Ben Okan Bayulgen'in bu lafi demesine kizmiyorum acikcasi. Zira Okan Bayulgen bu lafi diyecek ki, icimize kodlanmis ama fark etmedigimiz bu ogelerle yuzlesecegiz.

Senin o dusuncen seni baglar, iyisi kotusu senindir. Ama o hakim dusunceyi ulusal medyada dillendirmek, ya da politika yapicinin o dusunceyle hareket etmesi vahimdir, sonunda cok ilginc isler cikar.

Bu zemin kaygan zemin, onun farkinda olalim.

Bir de su var: Bu insanlar keyiflerinden o teknelere binmiyorlar. Ne kosullarda geliyorlar bu ulkelere. Cig cig "Tekneyle mi gelmisler ehuehue" demek nasil bir kafadir?

"Olunun arkasindan konusulmaz hiiii" diyecek hassasiyette bir ulkenin, "n'olacak yahu tekne dediyse" dememesi lazim. Bu insanlar da oluyorlar cunku.

Bu arada begeniler icin de tesekkur ederim.

erenn dedi ki...

@shelbyl üst geçitte parfüm satan zenciyle, tuvalet temizleyen bi türk aynı eksende mi sence? buraya çekersen evet sen haklısın ama buraya çekmek gerçekten farklı bi bakış açısı gerektiriyor.

ve haklısın tabi ulusal medyada dile getirmek, bazı düşünceleri durduk yere hortlatmak, rafa kalkmak üzere olan akımları canlandırmamak lazım.

ikinci yorumun için ne desem bilemedim! benim aç olmaları ve tekne ile sıkıntılı bir yolculuk yapmalarını "euheu" diye algılaman.. pes

sokaktaki adam dedi ki...

eline sağlık shelbyl.

@muratonovic
düzeltmişken toptan düzeltelim, güner ümit olacak "kızılbaş" diyen şahıs.

Sarper dedi ki...

örtük ırkçılık filan değil, bildiğin belli bir renke sahip insanların küçümsenmesi ve aşağılanmasıdır bayülgenin yaptığı. Çoğunluğun anlayabildiği bir şaka!!! ile bariz siyahi arkadaşlara ait bir kötü bir durumu kullanarak boşboğazlık yapmasıdır durum. hoş görülecek, şaka yapmıştır yaea diyecek hiç bir yanı yok. adamın içindekini çıkarmış ortaya işte. ulusal düzeyde yayın yapan bir kanalda, adamda nasıl bir özgüven varsa bunu yapabilmiş.

güya liberal, özgürlükçü ve modern olarak görülen bu şahsın benim için hiç çekici yanı yoktu, şimdi iyice itici oldu gözümde

bu adam umarım beşiktaşlı filan değildir

Unknown dedi ki...

Yurtdışına gidip de Türk yaftası yememiş kişiler olarak o kadar kolay geliyor ki tuvalte temizleyen Türklerle, saat satan siyahileri karşılaştırmak.
Ben daha enteresan ırkçı yorumlar da duydum.

Afrika'daki insanların açlığının sebebi kendileri olmadığı gibi orada yaşayan insanların zorluklarıyla dalga geçebilen kişilerin -Hele ki bunu bir de Türk ırkı üstündür gibi bir şekilde yaparsa- dünya görüşü, kültür ve saygı seviyesi hemen ortaya çıkıyor.

@erenn

İkinci yorumum sana degil, Okan Bayulgen'e idi, o yuzden ayri ayri yazdim ama yeterince acik olmamis demek ki. Hani irk boyutunu gectik bu olayin, oyle bir cig espri ki bu... Rus'a benzeyen kadin gorunce "Ehehe Natasa mi bu?" demek gibi, multeci drami uzerinden espri yapmak zibidice.

Ayrica herhangi bir siyahi insani herhangi bir siyahi insana benzetmek, onlari sirf renginden dolayi belirli bir statuden varsaymak; tam da bahsettigimiz sey bence.

Sen tum iyiniyetinle "Emenike parfum saticilarini andiriyor bana" diyebilirsin, ama bu benzetmeyi neden yaptigin onemli. Dedigim gibi, senin fikrin senindir neticede.

erenn dedi ki...

@shelbyl son 2 cümlen buluştuğumuz kavşağı işaret etti. işin özeti budur aslında ve belki sırf bu yüzden sevmediğim bi adama vurma gereği duymuyorum.. neyse

@berk 16 sene ırkçılığın şahlandığı bir ülkede yaşadım, tek bir ırkçı söylemle karşılaşmadım. insanların, başkalarının yaşayış tarzını yadırgamaları istanbul'da da var, sivas'ta da.. at ile eşşeği ayıralım

helldoradotcom dedi ki...

Tribunde "hepimiz tekneyle geldik!" pankartinin altinda duranlarin kaci gercekten ortulu irkci hic dusundunuz mu? Sozun ozu kafalar degismedikce acilan pankartlar sadece lafta kalir.

Böyle bir baslik actiginiz, duyarlilik gösterdiginiz icin tessekür ederim. Malesef irkciligin en korkunc ve zararli hali icin iyi bir örnek Okan Bayülgenin bu sözleri. Bir cok kisi tarafindan olagan ve hatta komik bulunan bu tavirlar, irkciligin fark ettirmeden yeseren tohumlaridir. Irkcilik bulasi bir hastaliktir der Bertolt Brecht ne zaman ki bir irkciyla karsilassaniz sizide kendine benzetir. Umarim sizin ve bir coklarinin tepkileri sayesinde bakis acilarini gözden gecirmistir bu sözlere gülüp gecen insanlar, böylelikle bu hastaligin mikrobunu kapmaktan kurtulmuslardir simdilik.

@helldoradotcom
Hakli olabilirsin ancak, bu pankartlar bu tepkiler sayesinde degisecek o kafalar, siradan ve normal olamdigini idrak ettiklerinde degisecek.

outlaw dedi ki...

@helldoradotcom

o pankartlarla da kafalarda ufak da olsa değişiklikler olabilir, bunu da unutmamak lazım derim...

@shelbyl

orta güzel açılmış, bana topa dokunmak kalıyor sadece:

http://gueneslipazartesiler.blogspot.com/2011/01/seni-sectim-kompela.html

bir düzeltmede ben yapayım, güner ümit'in olay kızılbaş deme mevzusu değildir aksine aleviler kızılbaş lafından hoşlanır ama güner ümit hamile yarışmacıya, "babandan mı hamilesin kızılbaş mısın sen?" demiştir. sonrası malum.

Ömer Özlü dedi ki...

Olayı öğrendikten sonra ilk merak ettiğim şeylerden biri ekşibeşiktaşın takınacağı tutumdu, bu postla sınavı başarıyla geçmiştir bu site...

hayır yanlış anlaşılmasın, ne de olsa o ekşisözlük'ün medarı iftiharı, toz kondurulamayan insan...sevmem, hiç sevmedim, hiçbir zaman komik ya da yaratıcı bulmadım... hasbelkader seyrettiğimde ise hep derin bir kibir, kendi beğenmişlik, ukalalık, ne oldumculuk buldum onda,insan biraz düzelir zamanla ama hayır; yıllardır aynı şey...kökleri 20 yüzyılın başlarına dayanan çarpık seçkincilik kültürümüzün bir yansımasıdır aslında o, kişisel olarak bakıp da çok abartmamak lazım...

Haşmet Babaoğlu önceki bazı marifetlerini de yazmış bugün, isteyen buyursun:

http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/babaoglu/2011/01/13/okan_bir_durup_dusunsen_artik

Bu arada Okan Bayulgen bu aksam ozur dilemis, ama okudugum kadariyla "Ozru kabahatinden buyuk" tadinda laflar etmis.

Bu ulkede irkcilik yokmus, Bayulgen'in Afrikali arkadaslari varmis falan da filan da. Hep ayni tatava.

Hem biz zencileri de cok severiz, sevdigimizden dalga geciyoruz.

Sertug Ozgur dedi ki...
Bu yorum yazar tarafından silindi.
Sertug Ozgur dedi ki...

dün:bu ülkede zencilere ırkçılık yapılmaz.

bugün: paramız afrikalı yamyamların parasından daha değersizdi.

hayır bunu diyen o 20. yüzyılın yarı çarpık seçkincilerinden etkilenen filan değil, demokrasi aşığı, halk adamı bir insan..

ayrıca şu haşmet babaoğlu gibi bembeyaz türklerin de beyaz türk'leri beyaz türk diyerek eleştirmesi de çok komik kaçıyor.

Deveye sormuslar "Boynun neden egri?" diye, o da "Nerem dogru ki?" demis.

Daha da bir sey diyemeyecegim ben artik.

Ömer Özlü dedi ki...

lakerda, Haşmet Babaoğlu'nun öyle çelişkileri var, evet katılıyorum ama bence hakperest bir insan...benim anlatmak istediğim başkaydı tabii, bu memlekette batılı anlamda bir aristokrasi yok ki (çok şükür) biz de yerimizi bilelim! o yüzden zaten beyaz, gri, gülkurusu Türk vs. gibi enteresan tanımlamalar geliştiriyor insanlar, kendini üstün zannetmek de bu tanımlamaların çok kullanılmasıyla ilgili bir şey değil mi zaten?

ırkçı söylemin sadece bir kesimle sınırlı kalmadığı konusunda ise kesinlikle hemfikiriz.

Yorum Gönder

Ara